Artykuły dla rodziców
TYDZIEŃ BUDOWANIA RELACJI
Gdy Twoje Dziecko Może Być Ofiarą lub Sprawcą Przemocy Rówieśniczej
Tydzień Budowania Relacji – 29.09–03.10.2025Dlaczego to ważne?
W przedszkolu dzieci dopiero uczą się, jak nawiązywać relacje, rozpoznawać emocje i rozwiązywać konflikty. To czas wielu prób i błędów. Czasem jednak granica zostaje przekroczona i pojawia się przemoc rówieśnicza – czyli sytuacja, w której jedno dziecko krzywdzi inne słowem, czynem lub wykluczeniem.
To nie musi być nic „strasznego” na pierwszy rzut oka – ale dla dziecka nawet „tylko” zabieranie zabawek, śmianie się z rysunku czy niechęć do wspólnej zabawy może być bardzo bolesne. Zarówno ofiara, jak i sprawca potrzebują wsparcia i zrozumienia – zwłaszcza, że role te mogą się szybko zmieniać.
Co robić, jeśli PODEJRZEWASZ, że Twoje dziecko JEST OFIARĄ przemocy rówieśniczej?
1. Zacznij od rozmowy – spokojnej i pełnej empatii
Zapytaj łagodnie, jak minął dzień, z kim się bawiło, co mu sprawiło radość, a co zmartwiło. Jeśli dziecko wspomni o jakimś przykrym zachowaniu – nie oceniaj, nie przerywaj.
Powiedz np.: „Rozumiem, że było Ci trudno.”, „Dziękuję, że mi o tym mówisz.”, „Chcesz mi opowiedzieć więcej?”2. Unikaj bagatelizowania
Nawet jeśli sytuacja wydaje Ci się błaha – dla dziecka jest ważna.
Unikaj: „To tylko kłótnia”, „Nie przesadzaj”, „Jak byłem mały, to też tak było”. Zamiast tego daj przestrzeń do opowiedzenia i okazania emocji.3. Zapisz, co usłyszysz
Jeśli pojawiają się konkretne sytuacje – zanotuj: kiedy i co się wydarzyło, kto brał udział, czy ktoś widział (np. nauczyciel), jak dziecko się wtedy czuło.
4. Skontaktuj się z przedszkolem
Porozmawiaj z wychowawcą lub psychologiem. Przedstaw sytuację spokojnie, rzeczowo – poproś o obserwację dziecka, rozmowę i działania wspierające.
A co, jeśli PODEJRZEWASZ, że Twoje dziecko JEST SPRAWCĄ przemocy rówieśniczej?
To bardzo trudna emocjonalnie sytuacja – ale ważne, by nie wpadać w panikę, nie krzyczeć ani nie zawstydzać dziecka.
1. Daj dziecku przestrzeń do rozmowy
Zapytaj, co się stało, jak doszło do sytuacji. Dzieci w wieku przedszkolnym często nie rozumieją, że np. popychanie to krzywdzenie więc wytłumacz na czym to polega.
Używaj prostych słów np.: „Zastanówmy się razem, jak można było to rozwiązać inaczej.” „Czy chciałbyś, żeby ktoś tak zrobił Tobie?”
2. Ucz dziecko empatii i konsekwencji
Pokaż, jak przeprosić, jak naprawić sytuację oraz naucz rozpoznawać emocje u siebie i innych („Zobacz, Zosia się popłakała – jak myślisz, dlaczego?”).
3. Współpracuj z przedszkolem
Nie chowaj głowy w piasek. Przedszkole nie ocenia, ale wspiera. Razem z nauczycielami i psychologiem ustalcie plan działania, np. praca w małych grupach, wsparcie w nauce komunikacji.
Drogi rodzicu pamiętaj, że rola ofiary i sprawcy to nie „łatka” na zawsze!
Dziecko może jednego dnia być wykluczane z zabawy, a innego – samo kogoś nie dopuścić. Najważniejsze jest zrozumienie mechanizmu, emocji i pomoc w nauce lepszych sposobów reagowania.
Gdzie szukać dodatkowego wsparcia?
W przypadku poważniejszych trudności, np. Dziecko bardzo się wycofuje, ma problemy ze snem, jedzeniem, czy reaguje agresywnie lub zbyt emocjonalnie na drobne sprawy, warto skonsultować się z:
- Poradnią psychologiczną dla dzieci (bez skierowania!)
- Zespołem środowiskowej pomocy psychologicznej
- Psychologiem przedszkolnym
Można też skorzystać z telefonów zaufania:
- 116 111 – Telefon Zaufania dla Dzieci i Młodzieży
- 800 100 100 – dla rodziców i opiekunów
Co możemy robić na co dzień ?
- Rozmawiaj z dzieckiem o emocjach, ucz uczciwości, empatii i odwagi.
- Chwal za próby rozwiązania konfliktu słowami, nie siłą.
- Pamiętaj, że Twoje dziecko uczy się najwięcej przez obserwację — pokazuj, jak rozmawiać i radzić sobie z trudnymi emocjami.
Relacje rówieśnicze w przedszkolu to nauka przez zabawę, ale też przez konflikty. Najważniejsze to być obecnym, wspierać i reagować z troską – niezależnie od roli, jaką w danej chwili odgrywa Twoje dziecko.
W razie pytań – jestem do dyspozycji,
Wasz Psycholog
