Artykuły dla rodziców
ADAPTACJA DZIECKA W PRZEDSZKOLU
ADAPTACJA
Jak ułatwić dziecku adaptację w przedszkolu?
Adaptacja to proces, a nie pojedynczy moment — to czas, w którym dziecko oswaja się z nowym środowiskiem: miejscem, osobami, rytmem dnia, zasadami. Dla wielu maluchów jest to pierwsze duże rozstanie z rodzicami i pierwszy krok w kierunku samodzielności. To nie tylko wyzwanie organizacyjne, ale też emocjonalne — zarówno dla dziecka, jak i dla rodziców. Maluch musi nauczyć się ufać nowym dorosłym, przebywać z rówieśnikami i funkcjonować w przestrzeni, gdzie mama lub tata nie są w zasięgu wzroku.
Co może pomóc?
1. Małe kroki – powolne oswajanie
Nie oczekuj, że dziecko „od razu się odnajdzie". Adaptacja to proces, który może trwać tygodnie, a nawet miesiące – i to jest normalne
- Zacznij od krótkich pobytów – początkowo godzina lub dwie w przedszkolu może wystarczyć
- Stopniowo wydłużaj czas pobytu, gdy dziecko poczuje się pewniej.
- Bądź cierpliwy – każde dziecko ma swoje tempo.
2. Znane przedmioty — kotwica bezpieczeństwa
Pozwól dziecku zabrać ze sobą coś, co kojarzy mu się z domem: przytulanka, chustka mamy, zdjęcie rodziny — to działa jak „emocjonalna kotwica", która daje poczucie bezpieczeństwa.
3. Rytuały przed wyjściem — stałość daje spokój
Stwórzcie wspólny, prosty rytuał na poranki: np. przytulak, buziak, powiedzenie „Do zobaczenia po podwieczorku!". Stałe, powtarzalne rytuały dają dziecku poczucie kontroli i przewidywalności.
4. Zawsze się żegnaj — unikaj „znikania"
Nie znikaj ukradkiem. Choć może się wydawać, że „tak będzie łatwiej", to dla dziecka jest to dezorientujące i może naruszyć zaufanie. Zamiast tego powiedz dziecku jasno, że wychodzisz, ale też kiedy wrócisz – np. „Odbiorę cię po podwieczorku".
5. Opowieść adaptacyjna – oswojenie poprzez zabawę i rozmowę
Opowiedz dziecku prostą, pozytywną historię o przedszkolu. Możecie wspólnie stworzyć książeczkę, rysować, czy odgrywać scenki.
Przykład: „Pewnego dnia Staś poszedł do przedszkola. Na początku było mu trochę smutno, ale potem poznał panią Kasię i bawił się klockami z Olą..."
Dzieci łatwiej przetwarzają emocje i oswajają lęki poprzez zabawy narracyjne.
Kilka ważnych zasad psychologicznych:
- Dziecko potrzebuje czasu, by zbudować relację z nowymi dorosłymi. Relacje nie powstają z dnia na dzień.
- Im większy spokój i konsekwencja u rodzica, tym łatwiej dziecku przejść przez ten proces.
- Akceptuj emocje dziecka – nie zaprzeczaj („Nie płacz, przecież jest fajnie"), ale nazywaj i wspieraj („Widzę, że jesteś smutny. Tęsknisz. To normalne.")
Dziękuję za Waszą uwagę :)
Wasz Psycholog,
Laura JaworekBibliografia:
Albisetti, B. (2010). Mamo, nie płacz. Lęk separacyjny u dzieci i rodziców. Kraków: Wydawnictwo WAM.
Schaffer, H. R. (2008). Psychologia dziecka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Bowlby, J. (1988). A Secure Base: Parent-Child Attachment and Healthy Human Development.